De details van het ongeval

Datum: 2023-05-13
Tijdstip: 11:50:00
Land: Belgie
Locatie: Freyr - Carrière Synclinale
Categorie: ongeval
In/outdoor: outdoor
Activiteit: sportklimmen
Klimstijl: voorklimmen
Omschrijving: Voorklimval die leidde tot inschakelen reddingsdienst ivm rugletsel
Toelichting: De Carriere Synclicale is een sector in Freyr die gekenmerkt wordt door afwisseling van platte richels en ronde platen die richting de top toenemen in stijlheid. 3 touwgroepen klommen mp onder begeleiding van een ervaren SKB. Ze waren allen klaar voor het multipitch examen, en een deel van de groep heeft later die dag ook het examen gehaald. De aanwezige SKI (ook leercoach) stond op de grond, en hield ook toezicht op een groep gevorderde klimmers die reddingstechnieken aan het oefenen waren. Klimmer maakte ongelukkige voorklimval halverwege de 2e pitch van een multipitch-route. Hierbij raakte haar enkel verstuikt en rug gekneusd. Klimmer viel eerst op haar benen op de plaat en verstuikte daarbij haar enkel. Gelijk daarna kantelde ze achterover, ondersteboven, en viel daarbij met haar rug op de plaat. Een medeklimmer heeft de SKI gebeld en gevraagd om hulp. De SKB heeft een touw gefixeerd waarover de SKI omhoog gestegen is, waarna de SKI naar de klimmer toe gegaan is om de situatie te beoordelen. De SKI heeft ervoor gekozen om de reddingstechnieken-groep niet in te lichten over de situatie om onrust te voorkomen. Veel van hen hadden pas laat door dat er een noodsituatie speelde. Zodra de SKI de situatie in kaart had, en hoorde van de klimmer over haar rugpijn (en verstuikte enkel) werd het duidelijk dat redding noodzakelijk zou zijn om te voorkomen dat de rug verder beschadigd zou raken. Hierbij was een belangrijke overweging dat de adrenaline vanuit de situatie zou kunnen zorgen dat een deel van de interne schade (aan de rug) onopgemerkt zou blijven. Het dilemma was of de SKI dit zelf zou doen, of hulp van een reddingsdienst zou inschakelen. Het eerste geval is snel, en heeft minder mentale impact (minder kans op trauma); maar de potentie op verergering van het letsel was daarbij niet uit te sluiten. Een beschadigde rug kan immers leiden tot een dwarslaesie. Het grote nadeel van professionele redding is dat het heel erg lang duurt op deze locatie. Het duurt zomaar anderhalf uur voordat ze het slachtoffer gestabiliseerd hebben in de route. In de tussentijd kunnen er andere complicaties ontstaan zoals hangtrauma of alsnog verergering van het rugletsel. Het slachtoffer gaf aan dat de pijn voor haar gevoel vooral in het weefsel en spieren zat. Bovendien was de grootste kracht gevangen door haar benen. Uiteindelijk heeft de SKI besloten om samen af te dalen (duoabseil) waarbij de SKI het slachtoffer zoveel mogelijk van de wand houdt en stabiliseert. De afdaling is in het algemeen succesvol verlopen. Het terrein met veel vlakke stukken was lastig om stabiel te overbruggen. De redding werd gecompliceerd doordat de SKB in de stress van de situatie de ATC in de standplaats had afgebonden met een dubbele 8, die vervolgens in de ATC was geclipt. Hierdoor was laten-zakken niet meer mogelijk. Gelukkig was er een touwgroep in een hogere standplaats die een abseil kon uithangen vanuit die standplaats. De SKI is met het slachtoffer in 3 pitches afgedaald, 2 (anderhalf) pitches in de route en een abseil over de steile aflooproute vanaf het beginplateau van de route naar de vlakke grond. De SKB heeft gezorgd dat de andere klimmers in 3 touwgroepen zijn geabseild. Op de grond aangekomen bleef de rugpijn gelukkig redelijk stabiel. De ernst leek gelukkig mee te vallen. In overleg met de huisarts is de klimmer diezelfde dag huiswaarts gereden, samen met een ander. Klimmer heeft in Nederland medische hulp gezocht, en kreeg te horen een gekneusde rug te hebben. Ook is klimmer flink geschrokken, en heeft hier nog wel een paar weken na het ongeval soms last van gehad met name tijdens het klimmen. De verwachting is dat ze volledig zal herstellen, zowel fysiek als mentaal. De verhouding kader op deelnemers was ongunstig. Dit heeft nu gelukkig niet geleid tot problemen, maar als er bij de reddingstechnieken-groep een tweede ongeval was gebeurd, had dit wel grotere consequenties gehad. De keuze om deze deelnemers rustig door te laten klimmen en ze niet te vragen om te stoppen/pauzeren heeft goed uitgepakt; toch vraag ik (ski) me af of dit de juiste keuze was. Deze deelnemers hadden in principe genoeg ervaring om zelfstandig te werken, maar waren wel bezig met het oefenen met nieuwe reddingstechnieken, die daardoor foutgevoelig waren. Toch denk ik dat ik opnieuw dezelfde keuze zou maken. Tijdens het weekend zelf is er ook aandacht geweest voor de psychische veiligheid van betrokken kader en het slachtoffer, onder meer met een uitgebreide nabespreking tussen SKB en SKI. Wel had er meer aandacht kunnen zijn voor de omstanders: zij waren mogelijk geschrokken door het ongeval. Om het slachtoffer ruimte te geven om alles mentaal te verwerken in bijzijn van (vrienden in) de groep is besloten om een groepsgesprek achterwege te laten. Er had achteraf meer aandacht kunnen zijn voor omstanders op een ander moment, bijvoorbeeld de volgende dag, of zelfs nadien met een uitnodiging tot gesprek per mail.
Vermoedelijke oorzaak: Er is geen sprake van een duidelijke (inschattings)fout. De val was ongelukkig. Wel waren de gevolgen van de val waarschijnlijk kleiner, of afwezig geweest als de haakafstand iets korter was geweest, alhoewel de haakafstand niet bijzonder groot was voor Belgische multipitch-begrippen (ca 4m of 5m).
Letsel: Gekneusde rug, verstuikte enkel, en emotionele klap.
Lokatie letsel: Onderrug/bekken/stuit

Terug naar het overzicht alpiene ongevallen of het overzicht sportklim ongevallen.